Panowanie Kazimierza Odnowiciela to dla Polski zarówno czas, wielkiego upadku, jak i dynamicznej odbudowy. W ciągu tych 24 lat kraj nasz przeżył bunt warstwy współrządzącej, ucieczkę prawowitego władcy, załamanie wewnętrzne na tle społecznym i religijnym, najazd Czechów, zniszczenie i oderwanie ziem, a następnie upragniony powrót księcia, zjednoczenie głównych dzielnic, podporządkowanie ziem anektowanych, odzyskanie autorytetu dynastii oraz odbudowę zarówno struktur politycznych i społecznych, jak również instytucji administracyjnych i kościelnych. Monarchia Bolesława Chrobrego nie została jednak odnowiona w jej dawnych granicach. Kazimierzowi udało się jedynie zjednoczyć cztery podstawowe dzielnice: Wielkopolskę, Śląsk, Małopolskę i Mazowsze. Poza granicami państwa znajdowały się, utracone jeszcze w okresie rządów Mieszka II: Grody Czerwieńskie i Przemyskie, Morawy, Milsko i Łużyce, oraz Pomorze. Biorąc jednak pod uwagę rozmiary katastrofy, którą Polska przeżyła w latach 1031-1038, i ogromne problemy, jakie Kazimierz otrzymał w spadku po ojcu - dokonane przez niego zjednoczenie i odbudowa kraju stały się niemałym sukcesem. [...]

Kazimierz Odnowiciel był jednym z tych, o których kronikarz pisze, że pochodzili z panów przyrodzonych. Wybitnym władcą, nie załamującym się mimo tak licznych klęsk, spadających na jego kraj, lecz wytrwale dążącym do odzyskania i odbudowania ojcowskiego dziedzictwa. [...] Dynastia wyszła bowiem z tego kryzysu bogatsza o nowe doświadczenia, a Polska spustoszona wcześniej zarówno przez swoich, jaki i obcych, podniosła się z ruin i zaczęła odbudowywać pozycję na, arenie międzynarodowej, stając się stopniowo liczącą się w bloku państw zachodniosłowiańskich monarchią.

(fragment rozdziału - Polska Kazimierza Odnowiciela - próba bilansu)

Notka o autorze:

Klaudia Dróżdż - doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Specjalizuje się w historii średniowiecznej Polski. Absolwentka Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, tam też doktoryzowała się w 2001 r. Opublikowała m. in. artykul O wykształceniu i rzekomym mnichostwie Kazimierza Odnowiciela, który ukazał sie w tomie 1 opracowania Średniowiecze powszechne i polskie. Od lat związana z branżą wydawniczą, od 2005 r. redaktor naczelny Wydawnictwa Ossolineum.

Dane szczegółowe: 

Seria : Nowe Średniowiecze t. 1