Praca poświęcona jest mało znanym działaniom militarnym, prowadzonym przez powstańców kozackich na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1648-1649. Chmielnicki traktował Litwę jako drugorzędny teatr działań wojennych, mimo to poświęcał mu wiele uwagi, chcąc w ten sposób zabezpieczyć swą północną flankę podczas zmagań z wojskami koronnymi. W 1648 r. na Litwę wysyłał zarówno swych pułkowników, którzy mieli wzniecać bunty wśród miejscowej ludności, jak i całe oddziały kozackie. W 1649 r. potężna armia kozacko-tatarska dowodzona przez Chmielnickiego i chana Islam Gireja III ruszyła na ziemie koronne. Znacznie słabsze liczebnie wojska koronne, pod wodzą regimentarzy, zostały zepchnięte z pogranicza i schroniły się w Zbarażu, gdzie bohatersko broniły się przez kilka tygodni. Z odsieczą pośpieszył im król Jan Kazimierz, a na tyły wojsk kozacko-tatarskich ruszyły wojska litewskie, prowadzone przez hetmana polnego Janusza Radziwiłła. Obawiając się uderzenia Litwinów, Chmielnicki wysłał przeciwko Radziwiłłowi jednego ze swych najlepszych dowódców Stanisława Michała Krzyczewskiego. Jan Kazimierz powstrzymał 15-16 sierpnia 1649 r. Kozaków i Tatarów pod Zborowem. Tymczasem dwa tygodnie wcześniej zapadło rozstrzygnięcie na froncie litewskim: 31 lipca Radziwiłł rozbił konną armię kozacką Krzyczewskiego w bitwie pod Łojowem.
(notka wydawcy) Notka o autorze:
Witold Biernacki urodzony w 1946 r., absolwent Politechniki Częstochowskiej. Interesuje się historią wojskowości, zwłaszcza antyku i XVI-XVII wieku. Współpracownik pism o tematyce historyczno-wojskowej. Autor publikacji: "Wojna na Morzu Egejskim. Koniec Imperium Ateńczyków 411?404 r. p.n.e." Częstochowa 2003, "Żółte Wody ? Korsuń 1648" Warszawa 2004, "Courtrai 1302" Warszawa 2004, "Wojna w Afryce. Ostatni akt drugiej wojny punickiej 204?202 p.n.e." Lublin 2005, "Bitwa pod Maratonem" Lublin 2006.
Dane szczegółowe: Seria: Bitwy/Taktyka # 6
Spis treści:
Wstęp
1. Powstanie Chmielnickiego. Pierwsze walki z powstańcami na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego
2. Zimowa ofensywa kniazia Druckiego-Horskiego
3. Działania strażnika Wielkiego Księstwa Litewskiego Hrehorego Mirskiego
4. Wojsko i dowódcy litewscy w pierwszej połowie XVII wieku
5. Wojsko i dowódcy kozaccy
6. Kampania zimowa na Litwie w 1649 roku
7. Sytuacja polityczna i militarna na pograniczu litewsko-ukraińskim na początku 1649 roku
7.1. Dyslokacja wojsk litewskich
7.2. Starcia na pograniczu
7.3. Bitwa pod Zahalem
7.4 Bitwa pod Rzeczycą
8. Wojna 1649 roku
8.1. Oblężenie Zbaraża
8.2. Bitwa pod Zborowem
9. Kampania litewska 1649 roku
9.1. Chmielnicki zabezpiecza swoją północną flankę
9.2. Radziwiłł podejmuje decyzję o uderzeniu na Ukrainę
9.3. Armia litewska w roku 1649
9.4. Chmielnicki wysyła Krzyczewskiego przeciwko Litwie
9.5. Marsz armii litewskiej pod Łojów
9.6. Krzyczewski pod Rzeczycą
9.7. Kozacy zajmują Chołmecz
9.8. Niepokój w obozie litewskim
9.9. Krzyczewski obchodzi pozycje przeciwnika
10. Bitwa pod Łojowem 31 lipca 1649
10.1. Atak jazdy kozackiej na groblę
10.2. Kontratak konnicy litewskiej
10.3. Krzyczewski oskrzydla armię litewską
10.4. Atak Pawłowicza i Komorowskiego na tyły Kozaków
10.5. Grupa Podobajły forsuje Dniepr
10.6. Rozbicie taboru kozackiego
10.7. Ostatnia walka Krzyczewskiego
Zakończenie
Aneksy:
I. List króla Jana Kazimierza do hetmana polnego litewskiego, księcia Janusza Radziwiłła
II. O zniesieniu Krzyczewskiego
III. List Janusza ks. Radziwiłła do króla o bitwie pod Łojowem
IV. Aneks do wojny pomiędzy Polską a Kozakami i Tatarami (aus Theatri Europaei, vol VI)
Przypisy
Spis map i schematów
Bibliografia
Rysunki czarno-białe pełnostronicowe: 7
? Robert M. Jurga
1. oficer rajtarów
2. Kozak zaporoski
3. dziesiętnik piechoty litewskiej
4. hetman wojska zaporoskiego
5. jeździec tatarski
6. towarzysz kozacki
7. pikinier
Mapki i schematy: 16 3-kolorowe
Zdjęcia i rysunki: 7 czarno-białe
Miejsce i nr wydania: Zabrze, I wydanie
Waga: 354 g
